Rap Kültürü

Konu: Rap Kültürü Çarş. Ekim 07, 2009 11:55 am

ÖncelikLe Rap Ve HipHop Nedir Onu AçıklıyıM.
Rap
Kelime anlami : Sert elestiri
Rap Bugün Müzik Olarak Biliniyor. 1970-1980 Yillari Arasinda Amerika Kitasinda Basladigi Tahmin Ediliyor Tabii Kesin Bir Bilgi Yok. Amerika da Yasayan Genç Fakir Siyah Sokak çocuklari Bunu ilk Önce Parkta Yapmaya Baslamislar. Break Dansin Getirdigi Hiza Uyumlu Olarak Sarkilarida Bir o Kadar Hizli Oldu ilk önce bu isi Parklarda Yapmaya Baslamislar Sokak Dansinin Yani Sira Sokak Müzigi de Yapip Paralarini Kazaniyorlardi. Hem Müzik Yapiyorlar Hem Isyan Ediyorlar Hem de Para Kaniyorlar. Bu is Onlara çok Cazip Gelmisti. Özellikle hem Müzik Hem de Isyan Bölümü Bildigimiz Gibi Siyahlarin Müzige Karsi Asiri bir ilgisi Var eee Fakir Olduklarinida Sayarsak isyan Onlarin Yapabilecekleri en iyi Sey. Sokaklardaki Hayat Gün Gelir Bazi Sanatçi ve Yapimcilarin ilgisini çeker ve rap müzik Olarak Kasetlere Aktarilir.
---------------------------------------------
HipHop

Kelime Anlami : Bir Kulüp ismi Anlami Yok.
Hiphop en Basta Siyahlarin Kendilerine Karsi olan Beyazlara Karsi Kurdugu bir Kulübün ismidir. Pek Bir Anlami Yok 94 - 95 Senesinde çiktigi Tahmin Ediliyor. Kulüp Resmi Degil Sadece Sempatizanlari var ve o kadar çok Sempatizani Olur ki Siyahlar Elestiriye " Rap " ten Sonra HipHop Anlamini Verir. Ama HipHop Birilerini Elestirmekten Daha çok insanlari Hip Oturtup Hop Kaldirmaya Küfür Etmeye Bazi Seylerle Dalga Geçmeye Yarar. Iste bu Yüzden Rap ile HipHop Hemen Hemen zit Anlamlara Gelir. Örnek verilecek olursak : B-Boy Partisinide Kolay Kolay Rapper Göremessiniz. çünkü Rapper ve B-Boylar Birbirilerine Ters Adamlar Veya Dans Eden bir Rapper Bulamassiniz Kolay Kolay. çünkü Rapperlardaki Felsefe Dans önce Ünlü olmak Kari Kiz Bulmak için Kullanilir.

İlk Rap Yapan Kimdir
Rap
Rap bir müzik türüdür. Kökenleri 1970'lerin getto Amerika'sına dayanmaktadır. Amerika'nın varoş bazı eyaletlerindeki çetelerin birbirlerini islah amaçla buldukları hip-hop kültürünün müzik koludur.

Rap müziğin temposuna uyarlanarak söylenen kafiyeli sözlerdir. Hiphop kültürünün içindeki başlıca dört elementden biridir. Ve diger elementler DJ'lik breakdance ve grafiti hiphop'ı yeterince yaygın hale getiremediği için rap yıllar boyunca değişim geçirmiştir. Rap sözcüğü daima bu aktiviteyi açıklamak için kullanılmamıştır. Müziğin temposuna uygun olarak kafiyeli sözler söylemek Mc' lik olarak adlandırıldı. Rap terimi 1979 yılında keşfedilen iki kayıt sayesinde hiphopla özdeşleşmiş gibi görünüyordu. Bunlardan ilki King Tim III (Personality Jock)'tu ki bu şarkı hiphop'ın bilinen ilk kaydı olarak tarihe geçti.

Rap 'Rhtym and Poetry' olarak açılabilir ve çoğunlukla muhalefeti susturmak anlamında kullanılmaktadır.Rap tempoları ve müzik uyumu çok önemlidir. Rap'i icra eden kişiye MC (Master of ceremonies'in kısaltması) adı verilmektedir. Dünyada ilk rap yapmış kişi King Tim III (Personality Jock)'dır.

Kelime anlamı
Rap'in Türkçedeki tam karşılığını 'Sert dille eleştirmek.' olarak kabul edebiliriz. Zaten Rap'in altında bulunduğu çatı Hiphop da böyle sebeplerden doğmuştur. RAP'in "[R]hytm [a]nd [P]oem (Ritim ve Şiir yada Ritmik Şiir)" sözcüklerinin kısaltması olduğu bilinir.

Türkiye'de Rap ve Türkçe Rap

Türk kökenli ilk rap yapan isimler genel itibariyle Türkiye dışında yaşayan isimlerdir. Başta Avrupa'da en çok Türk'ü barındıran Almanya gelir. Almanya'dan : Karakan Cinai Şebeke Erci-E ve bunların yanında mazileri daha eskilere dayanan Sirhot Sagopa Kajmer Ceza Maho-B Rapor 2 gibi rap gruplarıdır. Türkçe sözlü rap başlamadan önce bu isimlerden rap müzikle uğraşanlar İngilizce Almanca gibi diğer dillerde rap müzik yapıyorlardı.

Türkçe rap Cartel'le başlıyor 1995 yılında Almanya'dan Karakan Cinai Şebeke ve Erci-E tarafından oluşturulan Cartel Türkçe sözlü rap müzik yaparak bir ilki gerçekleştirdi. İlk günlerde dinleyenleri inanılmaz bir hayret sarıyordu. Cartel'e olan bu ilgi albüm satışlarına ve konsere gelen kişi sayılarına da yansıdı. Ahmet San'ın menajerliğinde Türkiye'nin her yerinde konserler verildi. Ancak bu olumlu hava uzun süre devam etmedi. Bir süre sonra grup elemanları arasında anlaşmazlık çıktı ve grup dağıldı. Daha sonra tekrar birleşme çabaları oldu beraber bir şarkı daha yaptılar ama olumlu bir sonuç alınamadı.

Cartel'in takipçileri Cartel'in başlattığı Türkçe rap gençler arasında oldukça büyük bir etki uyandırdı. Öyleki rap yapmaya çalışan ilk gençler Almanya'da yaşayan gurbetçi Türkler'in bozuk şivesini bir stil sanmış ve o stilde rap yapmaya çalışmışlardır. Cartel'in etkisiyle yabancı dilde rap yapan isimler de Türkçe rap yapmaya başladılar. Cartel'den sonra Karakan grubu da kendi albümlerini çıkardılar. Nefret Rapor 2 S.O.S Silahsız Kuvvet ile mic check sinsilesi devam etti. Şu an Türkiye'de yüzlerce Türkçe rap yapan şarkıcı ve grup bulunmaktadır. Bu grupların dışında dikkati çeken diğer gruplar Savlet Rapozof Ertu Sansar olarak sayılabilir. Bir zamanlar rock müziğin geçtiği yollardan rap müzik de geçmektedir.

Türkçe Rap'e Ulaşmak

Cartel'in yakaladığı başarı sonrasında plak şirketleri yeni rap müzisyenlerinin peşine düşmüşlerdi. Ancak henüz yeni yeni yetişen gençler arasından rap dünyasında "Wack Mc" denilen amatör rap müzisyenlerini bulabilmişlerdi. Bu müzisyenlere albüm çıkartan şirketler için sonuç oldukça vahimdi. Cartel yakaladığı başarıda bir ilktir. Birkaç plak şirketi aynı sonuçla karşılaşınca rap müzisyenleri için artık şirket bulmak oldukça zor olmuştur.

İnternete sığınmak Durum böyle olunca rap müzisyenlerini kendilerini internet dünyasına atmışlardı. Günümüzdede halen rap müzisyenlerinin kendilerini kanıtlayabileceği izleyici kitlesine ulaşabileceği en iyi ortam internettir. Örnek olarak günümüzde en iyilerden kabul edilen Ceza Sagopa Kajmer gibi isimler internetten kendilerini tanıtıyorlardı. İnternetteki rap severler kendilerine ayrı bir dünya kurmuşlardı. Hiçbir basın organında yeralmadan veya reklam yapılmadan konserler düzenliyorlar albümler çıkarıyorlardı. Gerçekten şu anda rap müzikle yer edinmiş isimler büyük zorluklar yaşamışlardır.

UyuşTurucu Rapin Bir Parçasımıdır ?

Kesinlikle Yanlış bir Sözdür. Rap uyuşturucuya bağlı bişe diildir.

Türkiye'de Gelişen Rap

--------------------------------------------------------------------------------

“Kulak ver müziğe kulak ver bana/ Hiphop’ un sesidir bu gelen sana/ Bu sisli gördüğün apaçık ortada/ Arka sokakta boğaz tokluğuna/ Köle gibi yaşayan biz gençlerin sesi/ Hiphop’ un sesi bu dinle/ Arka sokaktan dinle!”

Barikat grubunun “Güneşin Çocukları” albümünden aldığımız bu sözler hiphop’ un ülkemizdeki seyrini anlatıyor. Önceleri kalabalık kent merkezlerinde süslü vitrinlerde boy gösteren ışıltılı mağazaların arasında görüp yadırgadığımız hiphop figürleriyle dans ederek sokağa müzik yayını yapan gençler artık pek görünmüyor ortalarda. Ancak müziğin sesi kesilmiş değil. Sadece kaynağı “merkez”den “çevre” ye kaymış durumda. Barikat’ın dediği gibi hiphop’un sesini duyabilmek için “arka sokak”a kulak vermek gerekiyor.

Arka sokak neresi mi? Hem büyük kentlerin kenar mahalleleri hem de büyük kentlere daha adımlarını bile atamayanların yaşadığı “küçük” kentler. İstanbul’un Ankara’nın İzmir’in minibüslerin de pazarlarında yaşayan müzikal değişiklik ilk başta göze çarpıyor. “Anadolu’nun nabzını yansıtan” askerden yeni dönenler bile şu sözlerle başlıyor anılarını anlatmaya ; “Abi Anadolu’daki tek gerçek rap gerçeği...” Sanki giderek sosyetenin “takıldığı” barlarda yükselen arabesk seslere inat “arka sokaklar”dakiler artık hiphop’ a sarılıyor.

HİPHOP’UN KADERİ FARKLI OLUR MU?

Hiphop’un “Bağdat Caddesi gençliğinin müziği” niteliğini yitirerek alt kültür içinde yaygınlık kazanması farklı yorumlanıyor. Kimi bunu tüketim kültürünün bir parçası olarak görürken kimi bu gelişmenin sağlıklı bir seyir izlediğini kimi de hiphop’un yaygınlaştığını ama bunun felsefesini kavramadan gerçekleştiğini düşünüyor.

Blue Jean dergisinin görsel yönetmenliğini yapan Tunç Dindaş aynı zamanda Nürnberg Paris ve Berlin’de çcoşkulu konserler veren Satatik isimli grubun kurucusu. Hiphopa hyönelik ilgiye ihtiyatla yaklaşıyor. Aynı zamanda uluslar arası ödülleri bulunan bir graffiti ustası olan Dindaş özellikle tüketime dikkat çekiyor: ‘Türkiye’de her şey hızla tüketiliyor. Birkaç yıl içinde bir çok akım önce moda sonra demode oluyor. Ben break dance döneminden bu yana insanların dönem dönem önce graffiti’ye sonra heavy ¤¤¤¤le merak saldığını ve bunun bir süre sonra kaybolduğunu biliyorum. Hiphop’ın da bu kaderi paylaşmamasını diliyorum.’

TÜRKİYE RAP ’i CARTEL’LE TANIDI AMA...

Barikat grubunun beyni Jöntürk ise hiphop’ın siyasi temelleri olduğunu içinin boşaltılmaması gerektiğini vurguluyor. Jöntürk’e göre politik muhalif olmayan bir hiphop grubunun ciddiye alınması zor: ‘Şiddet seks ve paranın öne çıktığı ortamların hiphop ile alakası yok. Hiphop isyandır. Mardin’de Tekirdağ’da Mersin’de ... yüzlerce rap – hiphop grubu var Türkiye’de. 6 – 7 yaşındaki(ler bile) dinliyor ve söylüyor bu müziği.’ Rap ve hiphop’un Türkiye’de sağlıklı bir şekilde büyüdüğünü belirten Jöntürk bu müziğin Türkiye’ye Cartel grubuyla girmesini talihsizlik olarak değerlendiriyor.Ona göre sırf bu yüzden bir çok insan hiphop’un ve rap ’ın sağcılara özgü olduğunu sanmış. Uludağ Üniversitesi’nde sosyoloji eğitimi görmüş Jöntürk’ün kaleme aldığı beş kitaptan biride hiphop kültürü üzerine; “Bir Gençlik Çığlığı”. Kitapta yer alan çarpıcı bölümlerden biri şöyle: “Hiphop sert eleştiri demek. Neyin eleştirisi bu? Beyni apış arasında başka bir şeye basmayan bir şebeğin diğerine savurduğu ‘mother fucker’ küfürleri mi şu sert eleştiri denilen? Birey özgürlüğüne en ufak bir alan açmayan bir dikta ve saltanat düzeninin kullandığı bombalara övgü düzmek nasıl bir eleştiridir?.. Vitrini süsleyenler sistem protest kültür kavramlarını dahi bilmedikleri halde laf salatası yaparak kendilerini underground ilan ediyorlar bir bir; zavallılar!”

HİPHOP’A İLGİ FELSEFİ DEĞİL MÜZİKAL

Yeni Harman dergisinin müzik editörü Barış Ünal ise yoğun ilgiyi farklı yorumluyor. Ünal’a göre hiphop’un bir felsefesi var ve dinleyenlerin bunun bilincinde olması şart; “Türkiye’de hiphop daha çok birbirlerine karşılıklı söz yazma (battle rap) şeklinde gidiyor. Bu aynı zaman karşılıklı atışma demek. Albüm satışları düşük olduğu için para kazanamıyorlar. Çoğu ikinci üçüncü işlerde uğraşıyor. Dj’ lik veya radyolarda Vj’ lik yapıyorlar. Dinleyicilerin yaş ortalaması düşük. Bu avantaj sayılıyor. Fakat aynı zamanda dezavantaj çünkü ilköğretim çağındaki çocukların hiphop’a ilgisi felsefi değil müzikal temellerde gelişiyor.” Birçok insan içinse rap ve hiphop bol giyinme küfürle kendini ifade etme ve başkaldırı olarak görülüyor. Ünal bunlarla ilgili şunları söylüyor: “Neye başkaldırdıklarını bilmeyen bir dinleyici grubu var. Giderek konserlerle beraber daha çok kişiye ulaştıkça kendilerini sevdirmeye başladılar. Cartel ile kıyaslanmayı pek fazla sevmiyorlar çünkü Cartel hiphop’u Türkler’e sevdirme projesiydi amaç Almanya’daki Türkler ’in sorunlarını dile getirmekti; bunun için tuttu. Bizde artık tamamen özüne inme siyasetçilere popçulara hortumculara açlığa işsizliğe karşı yazılan bir çok şarkı sözü var bunlar toplumu uyandırma mesajları taşıyor.” Haklı herhalde; AKP’nin bile İstanbul’un varoşundaki seçim kampanyalarını hiphop konserleri ile yürütmesi ve DYP’nin gençlere özel şarkısı kampanya boyunca dikkat çekti. Çünkü “DYP ile el ele / Haydi sende gel hele / hele hele de hele hele’ nakaratının öne çıktığı şarkı ‘Memuru öğrencisi işsizi emeklisi / El ele verirsek kurtulur bu memleket / Gelen geçen attı sana bana kelek’ diye devam ediyor.

GENÇLERİN GÖZDE HİPFOP GRUPLARI

1970’li yıllarda Amerka’da gettolarda siyahiler arasında doğan; rap graffiti break dance ve dj’liği kapsayan muhalif kent kültürüne verilen isim hiphop. Rap ise hiphop kültürü içinde ritim üzerine temelde eleştiriye dayanan sözlerin peşi sıra sıralandığı bir müzik. Türkiye’de hiphopçulara hitap eden özel bir radyo hala yok. Sınırlı olarak Dinamo FM ve bazen de Number One FM hiphop çalıyor. Bu müziğe gönül verenlerin baş köşede tuttuğu bazı isimler ise şöyle: Ceza Nefret Barikat Silahsız Kuvvet Erci-E Sirhot Sagopa Kajmer Sultana Ondaon Statik.

AJDA PEKKAN DA HİPHOP YAPARSA...

Rap ya da hiphopp farklı bir bakış açısı. Müzik piyasasının içinde bir sağlık işareti olarak görüyorum bu tür müziği. Rap’in tür olarak görüyorum bu tür müziği. Rap’in tür olarak yükselişe geçtiği doğru ancak sorunlar var. Bu müzik Cartel’le girdi Türkiye’ye. Belki Cartel belki de bu projeyi sahiplenen sağcı çevreler nedeniyle bu müzik başlangıçta ‘gerici’ olarak görüldü. Bir de her şeyi eleştiriyorlar tutunacak dal kalmıyor.

Müzikalitesi ise çok iyi. Gelecek onların. 12-13 yaşlarındaki çocuklar rap ve hiphop dinliyor. Giyim biçimi ile moda dünyasını da etkilediler. 50’sine merdiven dayanlar bile onların moda ettiği bel ya da kalça hizasında durmayarak sürekli düşecek gibi olan pantolanlardan ayakkabılardan giyebiliyor. Dışarıda Janet Jackson Mariah Carey bu müziğe yer veriyor klip ve albümlerinde. Bu yakında bizde de olabilir. Düşünsenize Aljda Pekkan ve Sagopa Kajmer birlikte şarkı yapmış... (Naim Dilmener / Müzik Eleştirmeni)

ARABESK VE RAP HARMANLANDI:

Rap başından beri hiphpop kültürünün içinden gelişti. Göç sonrası toplumsallıkla ve zenci kültürüyle ilgili bu. Detroit’de başlayan sanayisizleşmeyle birlikte rap grupları işsizliğe karşı yeni direnme odakları aradılar. Bu yüzden Almanya’daki Türk gençlerin Anglosakson ülkelerdeki zenci grupların kendilerini ifade etme yolu oldu. Şimdi varoşun bir kültürü oldu bu. Bugün göş sonrası toplum içinde dışlananların kültürü arabeskin yanına pop ile rap eklendi. Bunun en önemli nedeni arabeskin yeniliğiyle rap kültürünün bir arada küresel kültürü yansıtması. Bu küresellik aynı zamanda arabeski de yerellikten çıkarıyor. Jane Birkin arabeski olsun Candan Erçetin’in Fransızca arabeski olsun bunlar küresel kültürün parçaları artık. Tarkan da bu küresel kültürde. Hiphop bu göç sonrası dışlanma kültürünün Türkiye’ye yansıması. (Ali Akay / Mimar Sinan Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı)

RÖPORTAJ YAPILAN SANAYİ SİTESİNİN EMEKÇİ HİPHOPÇULARI:

Tuncay: Kastamonulu. Kendi kostümünü kendi yapıyor. ‘Şapkayı ters giyme olayı’ ona göre değil. ‘Hiphop benim için gelip geçici bir hevesten öte. İşin incesini de araştırıyorum.’ Diyor.

Aydın: Grubun kıdemlisi. Tatil günleri arkadaşlarıyla dans ediyor. Bazen Yeniköy sahilinde bazen de oto sanayide. Her türlü organizasyonu o yapıyor.

Selim: Aralarında en arızalısı. Hiphop başladığında transa geçiyor dış dünyaya kapanıyor. Çekim sırasında sakinleştirmek için müziği kapattık.

Engin: Sivaslı. Onu hiphopla tanıştıran babası Süleyman Erdal. Küçük Engin çocukluktan bu yana babasının kendisine getirdiği albümleri dinleye dinleye hiphopçı olmuş. ‘Türkiye’de hiphop konseri neden düzenlenmez’ merak ediyor.-

Yıldıray: İşin dans kısmını değil icrasını tercih ediyor. Yemek sofrasında tuzu bile rap sitilinde istiyor. Farklı bir poz uğruna tiner kutularının atıldığı varili yakma önerisi getirecek kadar yardımsever bir

Rapte GiyiM

Beatboxing:Agizla yapilan 'beat'. Hip hop kültürüne aittir. Çogu insan tarafindan hip hop'un 5inci elementi olarak sayilir agizla yapilan 'beat' ritim melody ve 'scratching' sanati.
acappella gruplarina ait sokaklarda MClere eslik etmek icin kullanilir.New York'da dogmustur

Basında Rap

Geçtiğimiz günlerde Vatan Gazetes'inde 1.5 sayfalık bir hiphop dosyası yayınlandı. Sosyologların müzikologların yazarların Turbo ve Jöntürk'ün görüşlerinden alıntılar yapılarak yayınlanan dosyada oto sanayinde çalışan emekçi hiphopçı gençlerede yer verildi. İşte Vatan Gazetesi'nde yayınlanan Hiphop Dosyasının tam metni: ---
SOSYETE ARABESKEVAROŞ HİPHOP’A SARILDI

Bir zamanlar Müslüm Gürses ’ler Ferdi Tayfur’lar Orhan Gencebay’ larla kendini ifade eden varoş gençliği sosyetenin arabeski sahiplenmesiyle hiphop’a yöneldi. Oto sanayi sitelerinde minibüslerde ve hatta siyasi parti konserlerinde artık Barikat Kajmer Ceza Sultana’nın parçaları çalıyor.

HİPHOP RİTİMLERİYLE ARABA TAMİR EDİYORLAR

Eskiden siyasi partiler varoştaki seçim kampanyalarını arabesk konserleriyle yürütürdü. “Arabesk”ti bu insanların “isyanını” en iyi yansıtan müzik. Şimdi ise ilk kez hiphop grupları renklendirdi seçim meydanlarını.

Çünkü oto sanayi sitelerinden minibüslerden yükselen arabesk nameler yerini hiphop’a bıraktı.

Turntable Terimleri

SCRATCH :
Turntable (pikap) üzerinde plağı ileri geri oynatarak ritmik sesler üretmek.

TRANSFORM SCRATCH :
Mixer üzerinde bulunan phone/line düğmesini normal scratch yaparken açıp kapatmakla oluşturulan efektler.

İTALYAN MİX :
Çalan parça bitmeden diğer parçaya senkron bozmadan geçiş sağlamak.Bu iki parçanın ritmi birbirine göre düzenlemek ve bir süre beraber çaldıktan sonra ilk parçayı yavaş yavaş bitirmek gerekir.

AMERİKAN MİX :
İki parçayı ard arda araya hiç boşluk koymadan çalmak.Bu geçiş tarzında çalınacak parça çalan parçanın içinden çıkarak başalmaz direkt olarak bitimine ara vermeksizin eklenir.

OUT SCRATCH :
Yukarıda açıklanan efektin Fader şalteri ile yapılan cinsidir.

FADER:
Bir parçadan diğerine direkt olarak geçişi sağlayan düğme.

REMIX:
Remix bir parçanın orjinalinin dışında olan alternatif bir mixidir. Başka bir deyişle parçayı yeniden ele alarak farklı sesler ile yeni bir kompozisyon oluşturmaktır. Göründüğü kadar kolay olmayıp prodüksüyon bilgisi gerektirmektedir. Eskiden prodüksüyon işi için ayrı kişiler uğraşırken günümüzde dj ler de prodüksüyon yapmaktadır.

MEGAMIX:
Megamix bir remix olup bir sanatçını değişik şarkılarının bir bütün olarak ya da farklı şarkıcıların şarkılarının yeniden ve yine bir bütün olarak mixlenmesidir.

SET:
Bir dj'in mixerturntablecd player ya da bilgisayar programı aracılığı ile hazırlamış olduğu mix bütünüdür. Kesintisiz bir parçalar bütünlüğü vardır.

LIVE SET:
Set'in canlı olarak hazırlanmış halidir. (Armin Van Buuren Tiesto gibi çoğu arkadaşımızın bildiği djlerimizi düşünelim işte konser verdiklerinde aynı zamanda live set hazırlamış oluyorlar)

TURNTABLE:
Pikap'tır. Djler arasında TT kısaltması ile de kullanılır.

MIXERlive set de kullandığımız mixer!!)
2 ya da daha fazla şarkı yı mixlerken kullanılır. Şarkıdan şarkıya geçişte yardımcı olamak için değişik fonksiyonları vardır.
Ekolayzır potları:
High: Treble ve tiz olarakda bilinir
Mid: Genelde vocal seslerin bulunduğu frekans aralığıdır.
Low: Bass olarakda bilinir.

VOLUME SLIDER:
Sesi açıp kapamak için kullanılır. Scratch için sesi parçalara bölmek içinde kullanılır.

CROSSFADER:
2 şarkı arasında geçiş için kullanılır. Ayrıca scratch gibi sesleri çıkartırken sesi parçalara bölmek için kullanılır.

GAIN:
Her şarkının desibeli birbirinden farklı olabilmektedir. Dışarıya verilen sesin hep aynı desibelde kalması için gain ile her şarkı için ayar yapılır.

ACAPELLA:
Şarkıyı söyleyen kimsenin enstrümansız sesidir.

INSTRUMENTAL:
Şarkının acapellasız halidir.

alıntı...