SaGoPaKaJMeR Super Moderatör
BeN BuYuM : En BüYüK : Mesaj Sayısı : 56 PuanLaR : 152 Doğum tarihi : 07/09/91 Kayıt tarihi : 05/10/09 ÜyeNiN YaŞı : 33 Nerden : -_-İstanbuL-_- İş/Hobiler : Öğrenci Lakap : Mc ChecK
| Konu: Graffiti Hakkında Geniş Kapsamlı Bilgi Çarş. Ekim 07, 2009 12:11 pm | |
| Graffitinin Kelime anlamı:
Graffiti kelime olarak eski yunan etimolojisinden kalma graphein = yazma anlamına gelen bir kelimeden türemiş, italyancadan sgraffito günümüze okuma ve söyleme yanlışı olarak graffiti olarak gelmiştir.
Grafiti insanlığın varoluşundan beri hüküm sürmektedir. Fransa'daki Lascaux mağaralarında ilk insanların mağara duvarlarına kemikler ve taşlarla kazıdığı resimlere rastlıyoruz. Aynı zamanda ilk insanın stensil ve sprey tekniğini de uyguladığını, renklendirilmiş toz ve kemikler yardımıyla silüetler yaratmasından anlıyoruz. Antik Yunan'da üzerine notlar kazınmış çeşitli kil parçaları bulunmuştur. Pompei'de yapılan kazılarda ise sloganlar, resimler ve müstehcenlik içeren grafiti örneklerine rastlanır.
Grafittinin tanımı
Graffiti; kendi giyim tarzı, kendi literatürü, kendi ticari sektörü olan başlı başına bir yaşam tarzıdır. En ilkel çağlardan günümüze kadar gittiği yerlere kendinden birşeyler bırakan insanoğlu sonunda bu içgüdüsüyle sanatı birleştirmeyi başarmış ve sonunda graffiti ortaya çıkmıştır. Spreylerle duvarlara, trenlere ve daha başka pek çok yere yapılan çizimler, vücudunuzdaki adrenalin seviyesini maksimumda tutan illegal çalışmalardan, enfes ve kalıcı legal çalışmalara kadar size pek çok örnek sunmaktadır. Revaçta olan HipHop kültürünü yayan en etkili kol olan graffiti, dünyada yeni tanınmasına karşın yoğun destekçileri gibi fazla sayıda karşıtları da vardır.
Graffiti Nedir ?
Graffiti genel anlam olarak kamu alanlarina izinsiz kisisel yada bireysel gorusu yansitan yazi yazmaktir. zira sprey boyali versyonu bu durumun son halidir, dolayisiyla nyc'de 1970lerde falan baslamamistir. (ama buyuk amerikan sehir sinirlarinda sprey boya satilmasini yasaklamis yada karneye baglamistir o ayri) bazi magara resimlerini bile graffiti sayanlar vardir, bunu yemeyenler icin pompei'deki ornekler verilebilir. burada gunumuzdekilerden pek farkli olmayan seks ve sosyal mesaj kaygili graffitiler bulunmustur. tabii bulunanlar taslara kazinmistir, bu da bizi kelimenin ozune goturur ki, bu kok kazimaya* referans verir. hatta boyle antik orneklerden biri istanbul ayasofya'dadir. vikingler'in sehre geldiklerini vikinglerin ayasofya'nin galeri korkularina kazidiklari, x was heregraffitilerinden anliyoruz.
graffitiyi kisaca açiklamak gerekirse duvarlara yapilan resim sanatidir.geçmisin askine günümüzde çok gelismis bi seviyededir,kendi ticari sektörü,kendi giyim tarzi,kendi yasam tarzi ve kendi literatürü vardir.graffiti çikisi almanyada gerçeklestimistir, 2.dünya savasindan sonra dogu bloku belirlemek için yapilan duvar,uzun süre insanlar üzerinde özellikle dogu almanya halki için bi baski olmustur.1970lerin basinda protest amaciyla ghetto insanlari çesitli yazilar yazmaya basladi.yazilarin amaci sadece mevcut düzene baskaldirma idi,yani hiç bi sanat ruhu tasimiyodu.80'lerde graffiti kültürü gelismeye devam etti,artik insanlar sadece mesaj vermek verine görselligede onem veriolardi,berlin ve münih graffiti sanatçilari(writer) bu konuda cok uzmanlastilar.
Writer Nedir?
Writer ingilizce bir kelimedir anlamıda Çizen demektir, hip hop kültürünün dalı olan Graffitide ise , Graffiiti yapan ve çizenler için kullanılan Terimdir... Nasıl ki Rap yapanlara Mc deniliyorsa, Graffiti yapanlarada Writer deniliyor... Graffiti sokak sanatı olduğu için Writer'lar da sokak sanatçılarıdır...
Graffiti'nin Doğuşu
Graffiti,Amerika'da doğdu. 1960’larda Amerika’da, politik görüşlerini belirtmek isteyen protestocu gruplar ve hükmettikleri bölgeyi göstermek için sokak duvarlarına imzalarını bırakan sokak çeteleri tarafından kullanılıyordu. Kimilerine göre ise, Berlin Duvarı’na yazılan protesto yazıları zamanla graffiti halini aldı. O yılların en bilinen graffiticisi, ABD’de yaşayan Yunanlı postacı Panayiotakis. Geçtiği yerlere sprey boyayla ’Taki 183’ yazarak tüm dünyanın ilgisini graffitiye çekti. Taki’den sonra ortaya isimlerini ilginç stillerde yazan pek çok benzeri çıktı ve graffiti zamanla tüm dünyaya yayıldı
Graffitinin Tarihi
TÜRKİYEDE
1)türkiyede vandalizm olarak adlandirilan bir sanat türü.
2)hiphop kültürünün bi parçasi
3)çok güzel birşey her duvara lazim..
4)eski misir''da yolculuga çikanlarin geçtikleri yerlerin duvarlarina adlarini ya da resimlerini çizerek iz birakmasiyla dogan sokak sanati
5)"kollektif güzeldir."
6)ana malzeme olarak sprey boyalarin kullanildigi, tek veya grupca yapilabilecek sekilli janjanli cafcafli duvar yazilari. bazen bu yazilarin yanina resimler de yapilarak guzellestirilebilir. graffitiyi yapan(lar) yazinin altina kendi nicklerini eklerler ki goren tanisin. bu nicklerin graffiti alemindeki adi tag''dir. tarihi konusunda baska bi gorus de var(mis) fekat benim bildigim, amerikada bir postaci duvarlara bi kalemle kendi sicil no''su gibin bisiler yazarmis, ordan turemis. * turkiyede oncusu olarak s2k gosterilebilir * bunlarin basi da turbo isimli genis capli * bir insandir. iyi cizer bu sahsiyet hakkaten. turkiyedeki taninma sekline gelince; turkiyede yasal izin verilme ihtimali cok dusuk bu islere, bu yuzden insanlar mecbur kaliyo izinsiz yapmaya, buna da vandalizm deniyo! haksizliktir ama boyledir. yalniz son duyumlarim isin iyiye gittigi, daha kolay izin alinabildigi yonunde. aslinda isin tadi kacak yapmaktir, bir kisinin polis gozlemesi, yakalanmamak icin yarida birakmak, sonra riskli oldugu icin ayni yere gidememek, onunden gecerken sinirlenmek, krize girip aglamak, vs vs...
7)yazin gece sokaklara dokulmemizin karakollara dusmemizin sebebi olucak bulus.
8 )türkiye'de yapanların genelde anarşist,''la yakalaın şerefsizi'' nidalarıyla kovalandığı daha da ileri gidilerek terörist muamesi gördüğü sanat.
9)italyanca kökenli bir kelime. eski roma, yunan, mısır medeniyetlerinde anıtların duvarlarına yazılan veya çizilen ve genellikle hiciv, karikatür niteliği taşıyan yazı ya da resimlere verilen bir ad. rsim çizmek, iz bırakmak, karalamak ile verilen mesaj anlamını da taşır.
10)bugünün dünyasında ise özellikle farklı etnik ve kültürel kökenli grupların yoğun olarak yaşadığı şehirlerde, yazım ve çizim aracı, tekniği, içeriği eski anıtların duvarlarındakine hiçbir şekilde benzemesede, mesaj verme amacı taşıyan, hatta politik içeriği olan estetik graffitiler de sıkça rastlanan türdendir. bunun dışında, herkesin görebileceği yerlere yazılan bireysel sloganlar, argo içerikli kelime veya cümleler de yine en sık rastlanan basit graffiti türlerindendir. kişinin adını veya takma adı kullandığı tag' lar ise yine en yaygın graffiti çeşitlerindendir.
11)dünyada, bugün mesajdan öte daha büyük bir şeyi ifade eden graffitinin doğuşu, amerika' da newyork' a denk düşer. türkiye' de, özellikle 80 öncesi, varoşların duvarlarını süsleyen siyasal içerikli düz duvar yazılarıyla, graffiti arasında direk hiçbir bağ bulunmamasına karşın, amerika' da graffitinin oluşumunda bu düz duvar yazılarının ana kaynak oluşturduğunu söyleyebiliriz. bugün, türkiye2 nin dört bir yanında 'nuri alço' imzasıyla yazılan basit duvar azıları, amerika' da graffiti doğuş şekline çok benzemektedir.
12)1970 li yılların başlarında, newyork2 un tüm sokaklarında 'taki 183' imzalı yazı duvarları kaplamaya başlar. newyorklular da merak uyandıran bu düz duvar yazılarını, 1971' de 'newyork times', 'kim bu taki?' haberini manşetlere taşıyınca 'taki' ismi efsane gibi yayılmaya başlar. taki' nin bir postacı olduğu ve 183 rakamının da oturduğu apartmanın numarası olduğu anlaşılır. bunun üzerine insanlar 'taki' gibi ünlü olmak için kendi isimlerini kalemlerle duvarlara yazmaya başlarlar. 1992 yılında newyork' un heryerinde, metro istasyonlarında, bina duvarlarında, koridorlarda, trenlerde, kamyonlarda,duraklarda, akla gelebilecek her yerde graffitiler yer almaya başlar. gündüz, şehrin egemen sosyal ve kültürel yapısı arasında ezilen, aşağılanan gençler gece olunca içlerindeki öfkeyi kusmaya başlarlar. gecenin karanlığında, graffitilerle bombalanan yerlerin gündüz karalanmasına, silinmesine, spreylerin kullanımının yasaklanmasına, graffiticilerin göz altına alınmasına, tutuklanmasına karşın özellikle belirli çetelere mahsup olan genç siyahlar ve portorikolular aynı eylemi gecenin karanlığı çöktükten sonra tekrarlamaya devam eder.
13)oluşan bu ana dalga sırasında yapılan bu graffitilerin hiç bir politik özelliği yoktur. başlangıçta kullanılan kalemlerin yerini sprey boyalar, basit duvar yazılarının yerini de zamanla gösterişli ve her birinin kendi stilini yarattığı graffitiler alır. 1980 li yılların sonlarına doğru ise bugün bilinen anlamda graffiti sanatı ortaya çıkar.
DÜNYADA
Graffiti sanatinin iki farkli cikisi anlatiliyor..
Birincisi; (Amerika) Graffiti 60'li yillarda iki ayri grup tarafindan kullanilan bir yöntemdi. Politik gruplar görüslerini belirtmek için, sokak çeteleri ise hükmettikleri bölgeleri belirleyip herkese duyurmak için sokak duvarlarina imzalarini birakmaya basladilar. Coolbread ve Cool Earl adinda iki genç isimlerini duyurmak ve kamuoyunda ilgi çekmek için bombing (bombalama) diye de bilinen sehrin tüm duvarlarina isimlerini yazma islemini ilk uygulayan iki kisi. turkhiphop.net Graffitinin sehir duvarlarindan metrolara, yani underground'a inmesi TAKI-183 takma adiyla taninan Yunanli bir gencin oradan oraya haber tasirken sprey boyalarla metrolarin üzerine adini yazmasiyla baslamis. TAKI bu gencin adi yerine kullandiği bir kisaltma, 183 ise yasadiği caddenin adiymis. Çoğu metro istasyonunda rastlanan bu ad herkesin ilgisini çekmis. Benzerleri olan JULIO 204, FRANK 207 ve daha birçoğu metrolara isimlerini ilgi çekecek sekilde yazmaya baslamislar. Bu isimler çoğaldikça, rekabet ortaminin zorunluluğu olan farkli olarak öne çikma arayislari da baslamis. En ilgi çekici, en renkli yazi biçimini kullanarak adini yazma uğrasi ortaya yepyeni stiller çikarmis. Ve böylece tag adi verilen graffiti yazari imzasina semboller, ilgi çekici resimler eklenmeye baslamis. Zamanla kullanilan harflerin boyutlari büyümüs, harflerin içi desenlerle süslenmeye baslanmis, yaraticilik sinir tanimamis.
İkincisi; (Almanya) 2.dünya savaşından sonra dogu bloku belirlemek için yapilan berlin duvari, uzun süre insanlar üzerinde özellikle dogu almanya halkı için bi baskı olmuştur. 1970lerin basında protest amacıyla ghetto insanları çeşitli yazılar yazmaya başladı. Yazıların amacı sadece mevcut düzene başkaldırma idi, yani hiç bi sanat ruhu taşımıyodu. 80'lerde graffiti kültürü gelişmeye devam etti, artık insanlar sadece mesaj vermek verine görselligede onem veriolardı,berlin ve münih graffiti sanatçıları(writer) bu konuda cok uzmanlaştılar. Şehrin her yerini kafasina göre boyayan bu anonim sanatçilar medyanin da ilgisini çekmis çekmesine ama haklarinda en fazla bir iki yazi yazilmis, geçilmis. Graffiti bir üniversite öğrencisinin ilgisini çekene kadar, underground sanatçilar tarafindan icra edilmeye devam edilmis. Hugo Martinez adli öğrenci, graffiti'deki potansiyeli fark edip, United Graffiti Artists derneğini kurmus ve graffiti örneklerini bir sergide sanatsever kitlelere sunmus
Graffiti Terimleri
Back-on: Tren uzerine cikip yapilan calisma. Battle: Kapisma,yarisma (graffitide,rapte,breakdanceta olabilir) Bite: Bir writer'in stilini kopyalamak,calmak. Blackbook: Taslak defteri. Bomb: Bir yere kacak graffiti yapmak,tagle doldurmak. Buff: Graffitinin temizlenmesi. Bunny: Bayan graffitici grubu. Burn: Daha iyi yapmak. Burner: Cok iyi yapilmis calisma. Can: Sprey boya. Cap: Boyayi farkli kalinliklarda sikmaya yarayan sprey basligi. Chuck-up: Bir yeri hizlica outline ile kaplamak. Crew: Writer ekibi. Donut: Tren kapisi civarindaki calisma. End2end: Tren vagonu boyunca yapilan calisma. Fill-in: Ä°c doldurma. Going Over: Bir graffitinin / tagin uzerini baska writerin kendi graffitisi / tagiyle kaplamasi. Hang outs: Tren calisirken acik pencere ya da kapidan tren disina tag atmak. Highlights: Calismanin isiklandirmasi. Ällegal: Kacak yapilan calisma. Ink stains: Kalin yazan keceli kalemler. Kill: Her yeri boyamak. King: Usta graffitici. Lay-up: Gece ve haftasonlari trenlerin parkedildigi yer. Legal: Izinli yapilan calisma. Nark: Yetkililere ihbar eden kisi. One: Herhangi bir grupta olmayan writer. Outline: Calismanin dis cizgileri. Panel: Bir tren vagonunun iki kapisi arasinda, cam altina yapilmis calisma. Piece: Graffiti calişmasi. Public: Okunmasi kolay stil. Quick bombin: Hizli bombalamak. Quick piece: Hizli yapilan calisma. Rack: Calmak. Rainbow: Tren kapisi uzerinde tag atmak. Respect: Saygilar. Roof top: Catilara yapilan illegal calisma. Run-up: Tren istasyona girdiginde arkasina cikip bombalamak. Simple style: Basit calisma. Sketch: Taslak. Skinny: Sprey basligi(cap ile ayni anlamda) Slash: Bir calismanin uzerine tag atmak. Sticker bomb: Tag atilmis etiketi bir yere yapistirmak. T2B(top to bottom): Bastan asagi kadar boyanan tren paneli. Tag: Writer'in takma ismi / imzasi. Taggin': Tag atmak / imza atmak. Throw ups: Gaffitinin basiti, tag'in buyugu. Toy: Caylak writer. Walls: Duvar calismasi. Wild style: Karisik, okunmasi zor stil. Window down: Pencere altina yapilan | |
|